Vasa Previa Nedir?

Daha bebek düşüncesi kafamda belirdiği anda normal doğum yapmaya karar vermiştim. İşin doğalı daha doğrudur diyordum. İnternet'te de şöyle bir araştırınca normal doğumun bebeğe ve anneye faydaları epeyce çoktu. Hamile olduğumu öğrenince de annelerimizin doğurduğu gibi epiduralsiz doğum yapayım dedim. Zira, epiduralle doğum yapınca ıkınma hissinde bir azalma oluyormuş. Acı eşiğim de yüksektir zaten. Normal doğum yapmak için düzenli yürüyüş yapıp formumu korumaya çalışıyordum. Ama kısmet olmayınca olmuyormuş.

Detaylı ultrason için doktoruma gitmiştim. Bebeğim uygun pozisyonda olmadığı için doktorum ilk muayenede kalbine bakamadı. Bu yüzden, biraz çikolata yiyip ikinci muyane için bekledim. Çikolata veya tatlı bir şey yiyince bebek hareketleniyor. İkinci muayenede kalbi temiz çıktı. Ama doktor son anda başka bir şeylere daha bakmaya başladı. Bir terslik olduğunu hissettim. Doktorum "sana bunu söylemek zorundayım, teşhisim vasa previa" dedi. Daha önce "marjinal plasenta previa" teşhisi konulmuştu. Marjinal plasenta previada (marjinal eş düşüklüğü), plasenta rahim ağzına yakındır, ama rahim ağzını kapatmıyor. Plasenta previa daha çok erkek bebeklerde görülen bir durumdur ve marjinal plasenta previa da çok riskli olmayan bir türüdür, pek kanama filan olmaz.

Endişe ile "vasa previa nedir?" diye sordum. Doktorum, fetüste yani bebekte kanamaya yol açabileceğini ve bebeğin kaybının söz konusu olabileceğini söyledi. Aldığım yanıt karşısında şok olmuştum. Benim endişelendiğimi görünce, doktorum açıklamaya çalışıyordu, şimdilik problem edilecek bir şey yok diyerek sakinleştirmeye çalışıyordu. Ama tam olarak ne olduğunu da anlamamıştım. Normal doğum yapabilmem mümkün değildi, kanama olması halinde bebeğimi kaybedebilirdim. Anladığım şey benim için bir felaketti.

Daha sonra İnternet'te vasa previa konusunda inceleme yaptım, ama Türkçe fazla bir kaynak bulamamıştım. TUS notlarına ilişkin bir yerde bir iki kelime vardı. İngilizce sitelerde bir şeyler vardı. Ama vasa previaya ilişkin olarak özel hazırlanmış www.vasaprevia.com sitesinden bir şeyler öğrendim. Bugün bu başlığı açmadan önce İnternet'i tekrar taradığımda http://www.jinekolojivegebelik.com ve http://www.netdoktorum.net sitelerinde aşağıdaki açıklamayı buldum.

"Plasentadan bebeğe uzanan kordon damarları normalde amnios sıvısının içinden geçerler. Vasa previa durumunda ise damarlar amnios zarı üzerinde dallanma gösterirler. Bu dallanma genelde serviks hizasında olur. Üzerlerinde koruyucu Wharton jeli tabakası olmayan bu damarlar kese açıldığında kolaylıkla yırtılıp kanamaya neden olurlar. Kaybedilen kan fetusun kanı olduğundan fetal distres gelişimine ve kısa zamanda bebeğin ölmesine neden olabilir. Kanama olmasa bile bu damarlar basıya duyarlı olduklarından sıklıkla fetal distrese neden olurlar. Kanama ya da fetal distres olduğunda acil sezaryen gerekir."

Normalde bebeği besleyen kordon (göbek bağı) plasentanın ortasından bağlanır. Benim durumumda kordon plasentaya uçtan bağlanmıştı (marginal insertion of the cord), marjinal plasenta previa da olduğu için kordonu plasentaya bağlağan damarlar rahim ağzının hemen kenarında idi. Kordonun plasentaya uçtan bağlanması daha çok 35 yaş üstü gebeliklerde, ikiz bebeklerde, ilk gebeliklerde ve tüp bebek tedavisi sonucu oluşan gebeliklerde görülmektedir. Valemantöz göbek kordonu (velamentous cord insertion), iki parçalı plasenta (bilobed placenta), bir parçanın çok küçük olduğu parçalı plasenta (succenturiate-lobed placenta), aşağı yerleşimli plasenta (low-lying placenta), plasenta previa, çoğul gebelikler gibi durumlarda vasa previa görülme ihtimali vardır. Vasa previada, normal doğumun başlaması gibi kordonu plasentaya bağlayan damarlar üzerinde meydana gelecek bir baskı sonucunda kanama olduğunda, doğrudan bebekte kan kaybı olmakta ve zaten çok az kanı olan bebek kan kaybından kaydedilmektedir. Normalde vasa previa görülme olasılığı beşbinde bir gibi düşük, bebeğin kaybedilme olasılığı da %75 gibi yüksek bir orandır. Bebek kaybı söz konusu olduğu için son derece riskli doğumdur. O yüzden hamile, 30-32. haftadan sonra hastanede gözlem altında tutulur. Genellikle 34-37. haftalar arasında sezaryen yapılarak bebek alınır. www.vasaprevia.com'da sezaryen için en uygun haftanın 35. hafta  olduğu ifade edilmektedir. Hamile hastanede gözlem altında olsa bile kanama olduğunda bebeğin kurtarılma şansı son derece düşüktür. Başka doktor tanıdıklarım, vasa previa teşhisini koymanın da zor olduğunu söylediler. En kötüsü teşhisin hiç konulmamasıdır. 

Ben şanslıydım. İyi bir doktorum vardı. Doktorumun bile ben ikinci vasa previa teşhiydim. Bu nedenle, özellikle yaşı 35 yaş üstü olan hamilelerin doktor seçiminde titiz olması gerekiyor. Hamileliğimin 32. haftasından itibaren hastanede gözlem altında kaldım ve bebeğim 36 hafta + 4 günlük iken sezaryen ile doğdu. Ama hamileliğim süresince içimde hiçbir zaman kötü bir şey olacağı hissi olmadı. Hep iyimserdim. Binlerce şükür ki, şu an oğlum 2,5 yaşında. Bazen hiçbir şey göründüğü kadar kötü ya da iyi değildir. İnsanın kaderine teslim olması gereken anlar vardır. Vasa previada öyle bir şey.

Sağlıcakla kalın...


Not: Bu yazıyı yayımladıktan sonra benim gibi vasa previa tanısı konulmuş hamilelerden zaman zaman benimle iletişime geçenler oluyor. Genellikle bebeklerini kaybetme ihtimali ile kabus dolu günler geçirdiklerini anlatıyorlar. Ben teşhis konulduktan sonraki ilk bir hafta ne olduğunu anlamaya çalıştım, endişelendim, neden benim başıma geldi gibi sızlandım. Ama sonra anladım ki benim elimde olan ve yapabileceğim bir şey yok. Ondan sonra doktoruma güvenip zamanımı beklemeye başladım. Olumsuz sonuçlar üzerine bir daha kafamı yormadım. Yukarıda anlattığım gibi olumlu düşündüm hep. Hatta çok fazla kişiye de anlatmadım. Etrafımdaki insanların her zamankinden farklı davranmasını ya da endişelenmesini istemedim. Endişe biraz bulaşıcı bir şey.

İnsan beyni olumsuz bir düşünceyle karşılaştığında, geçmişte benzer bir şekilde endişe yaratan deneyimlerini incelemeye başlayıp duruma uygun bir çözüm aramaya başlıyor ve birbir olumsuz düşünceler, endişe yaratan olaylar hatırlanmaya başlanıyor. Giderek farkında olmadan endişe ve kaygı seviyesi artıyor. O yüzden olumsuz düşünceler aklınıza geldiğinde, bunu fark edin ve aklınızdan kovmaya çalışmayın. Kendiliğinden dağılıp gidecektir. Evet böyle bir olasılık var. Ama aksi bir olasılık da var. Başımıza ne gelecekse biz olumlu düşünsek de olumsuz düşünsek de gelecek. Yapabileceğimiz hiçbir şey olmayan bir durumla ilgili günlerimizi stres ile geçirip hamileliğimizi kendimize zehir etmemize gerek yok diye düşünüyorum. Ne yapmaktan zevk alıyorsanız onu yapmaya çalışın. Doğa yürüyüşlerinin insanlardaki stres seviyesini azalttığı bilimsel olarak kanıtlanmış. Doktorunuz tavsiye etmediyse, hareketsiz yatıp doğum anını beklemeyin, yürüyüşler yapın. Sizi ne rahatlatıyorsa onu yapın. Doğru teşhisin konulması ve güvendiğimiz bir doktorla olmak (benimkisi Prof. Dr. Cem Batukandı) en büyük şansımız. Gerisi biraz da kader...